Wczesnośredniowieczne Grodzisko w Stradowie, położone w gminie Czarnocin w powiecie kazimierskim, zostało uhonorowane tytułem 'Cud Polski 2025' w prestiżowym plebiscycie organizowanym przez redakcję National Geographic Traveler. To wyjątkowe wyróżnienie stawia Stradów w gronie najpiękniejszych i najbardziej fascynujących miejsc w kraju.
Kandydaturę grodziska do konkursu zgłosiła Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Świętokrzyskiego, a ostateczny sukces zapewniły tysiące głosów oddanych przez miłośników historii, natury i polskiego dziedzictwa. Uczestnicy plebiscytu docenili zarówno niezwykłą historię miejsca, jak i jego imponujące walory krajobrazowe.
/Źródło: facebook.com/swietokrzyskie/
Skarb archeologiczny i historyczny
Grodzisko w Stradowie to jedno z największych i najlepiej zachowanych stanowisk archeologicznych w Polsce. Jego historia sięga VIII wieku, a ślady osadnictwa świadczą, że funkcjonowało nieprzerwanie do XII wieku. Główny gród, zwany „Zamczyskiem”, zajmuje około 1,7 hektara, jednak wraz z przyległymi podgrodziami – „Mieścisko”, „Barzyńskie” i „Waliki” – tworzy imponujący kompleks o łącznej powierzchni 25 hektarów. Całość była otoczona wałami ziemnymi sięgającymi 12 metrów wysokości i fosami w kształcie podkowy.
Położone na lessowym płaskowyżu na wysokości 352 m n.p.m. grodzisko oferuje widoki na Ponidzie, a przy sprzyjających warunkach pogodowych można stamtąd dostrzec nawet Beskidy. Miejsce to, zdaniem wielu badaczy, mogło być nie tylko dużą osadą, lecz także ważnym ośrodkiem administracyjnym wczesnośredniowiecznego państwa Wiślan – niektórzy uczeni sugerują, że Stradów mógł być nawet jego stolicą.
Ślady życia sprzed tysiąca lat
Podczas badań archeologicznych odkryto tam 221 obiektów wczesnośredniowiecznych, w tym 26 półziemianek mieszkalnych. Domostwa miały powierzchnię od kilku do kilkunastu metrów kwadratowych i były wyposażone w kamienne paleniska oraz piece gliniane. W okresie świetności gród zamieszkiwało na stałe kilkaset osób, a w razie zagrożenia stanowił on schronienie dla ludności z okolicznych osad.
O rozmachu budowli świadczą monumentalne wały o szerokości do 20 metrów, zbudowane z ziemi, drewna i gliny, które pełniły funkcję obronną i jednocześnie wyznaczały granice poszczególnych części grodu. Do dziś ich zarys jest wyraźnie widoczny z lotu ptaka i stanowi unikalny przykład wczesnośredniowiecznej architektury obronnej.
Cud natury i historii
Dziś Grodzisko w Stradowie stało się miejscem chętnie odwiedzanym przez turystów, archeologów i fotografów. Malownicze krajobrazy, bogactwo przyrody i atmosfera dawnych wieków sprawiają, że to jedno z najbardziej fotogenicznych miejsc w regionie - szczególnie wiosną i jesienią, gdy przyroda dodaje scenerii niezwykłych barw.
Organizatorzy plebiscytu oraz Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Świętokrzyskiego zachęcają do odwiedzenia tego niezwykłego miejsca i przekonania się na własne oczy, dlaczego Grodzisko w Stradowie zasłużyło na miano jednego z Cudów Polski 2025.
