W sobotę, 7 czerwca 2025 roku, w kościele św. Jakuba Apostoła w Szczaworyżu odbyła się uroczysta koronacja cudownego obrazu Matki Bożej Łaskawej Szczaworyskiej. Obrzędu dokonał Biskup Kielecki Jan Piotrowski.
To wyjątkowe wydarzenie religijne zgromadziło tłumy wiernych – parafian, pielgrzymów, przedstawicieli władz parlamentarnych i samorządowych oraz licznych gości z regionu. Dla wielu była to chwila głębokiej duchowej refleksji i radości.
Ze względu na dużą liczbę uczestników, na placu przed kościołem zorganizowano transmisję Mszy Świętej, dzięki czemu wszyscy mogli duchowo uczestniczyć w koronacji.
Uroczystość koronacji była nie tylko aktem wiary, ale także wyrazem głębokiego przywiązania do Matki Bożej i wspólnotowej jedności wiernych z całego regionu.
Obraz Matki Bożej Szczaworyskiej, czczony od wieków przez wiernych, przechowywany jest w głównym ołtarzu zabytkowego kościoła parafialnego pw. św. Jakuba Apostoła. Według przekazów, w przeszłości należał on do kamedułów, którzy mieli swój
klasztor na górze Chełmicy. W czasie najazdu szwedzkiego, chcąc ocalić
obraz, zanieśli go właśnie do kościoła w Szczaworyżu. I rzeczywiście ich
przeczucia się spełniły. Szwedzi nie tylko zniszczyli klasztor, ale też
zamordowali zakonników. Ocalał jedynie obraz, który można oglądać do
dnia dzisiejszego w szczaworyskim kościele.
Szczaworyż
to mała miejscowość leżąca przy trasie z Buska Zdroju do Tarnowa. Nazwa
Szczaworyż pochodzi od prasłowiańskiego słowa – „szczewożysz” –
pyskujesz. Pyskaci – pierwsi mieszkańcy tej osady wymarli, nazwa jednak,
lekko zmodyfikowana przetrwała.
O tym, że Szczaworyż jest jedną z
najstarszych miejscowości w naszym regionie, świadczy nie tylko nazwa,
lecz także historyczne zapiski, według których ważną rolę spełniała ta
miejscowość w tworzącym się państwie Polskim.
Według Historycznego opisu kościołów ks.
Jana Wiśniewskiego z Sandomierza, pierwszy drewniany kościół stanął na
wzgórzu w 1126 r., spłonął w 1598 r. W zapiskach Jana Długosza czytamy:
„W Szczaworyżu stoi kościół drewniany pw. św. Jakuba Apostoła i św.
Leonarda Wyznawcy”. Na kościół murowany trzeba było poczekać blisko 250
lat. Według napisu umieszczonego na kamiennym słupie, który stoi na
cmentarzu grzebalnym, obecny kościół murowany z kamienia został
wybudowany w 1430 r. (w katalogu parafii jest data 1613 r.??). Świątynia
ta została rozbudowana w 1618 r., o czym świadczy łaciński napis
umieszczony na łuku przed głównym ołtarzem przy zakrystii. W 1618 r.
został on również konsekrowany przez bpa Tomasza Oborskiego, sufragana
krakowskiego. Kolejne rozbudowy kościoła miały miejsce w XVIII i XIX w.
Wtedy to zostały dobudowane dwie późnobarokowe kaplice – południowa i
północna, przedsionek oraz wejście na chór. W 1904 r. na wzgórzu obok
kościoła stanęła kaplica wybudowana na ruinach budynku parafialnego
pochodzącego z XVII w. Późnorenesansowy kościół z pozostałościami
gotyckimi w prezbiterium opiętym szkarpami posiada ołtarz główny
rokokowy z rzeźbami świętych. Na zasuwie znajduje się późnobarokowy
obraz św. Jakuba Starszego. Rzeźby Chrystusa Zmartwychwstałego i św.
Sebastiana – barokowe.
Lata wojny kościół przetrwał w stanie
prawie nienaruszonym. Jedyną większą stratą była kradzież dzwonów, które
zabrali Niemcy. Nowe dzwony zakupione staraniem mieszkańców parafii
oraz duszpasterzy Szczaworyża w 1968 r. poświęcił bp Jan Jaroszewicz.
Kościół nie jest jedynym ciekawym zabytkiem znajdującym się na tym
terenie. Co jakiś czas archeolodzy, prowadzący badania, odkrywają nowe
obiekty świadczące o bogatej historii tych ziem. I tak na przykład w
Żarnikach, w połowie lat 60-tych przeprowadzono badania kurhanu, który
pochodzi z czasów przedchrześcijańskich.
Parafia dziś
Cała
świątynia została gruntownie odnowiona. I tak wykonana została nowa
konstrukcja wieży, dach pokryto blachą miedzianą, odnowiono elewacje,
posadzki, budynki przykościelne, dzwonnicę, wybudowany został ołtarz
polowy, kaplica przedpogrzebowa. Odrestaurowano ołtarz boczny oraz
kryptę, w której znajduje się trumna ze szczątkami Kosteckich –
fundatorów kościoła. W 1996 r., po odnowieniu wspomnianej krypty, odbyły
się ponowne uroczystości pogrzebowe dawnych właścicieli Szczaworyża. Na
tę uroczystość przyjechali ich potomkowie nie tylko z całej Polski,
lecz także z Europy Zachodniej i z Kanady.
W przykościelnym budynku, z tzw. starej
plebanii, pochodzącej z XVI w., a ostatnio odnowionej i wyremontowanej,
obecnie utworzono kaplicę przedpogrzebową. Podczas prac remontowych
przypadkowo odkryto starą piwnicę, która prawdopodobnie wybudowana
została wcześniej niż kościół.
Czy wiesz, że:
Kościół
św. Jakuba Apostoła w Szczaworyżu znajduje się na trasie Małopolskiej
Drogi św. Jakuba. Tzw. Małopolska Droga (otwarta w dniu 25 lipca 2009 r.
– czyli w święto św. Jakuba Apostoła) jest oznaczona jakubowymi
muszlami (co ok. 100 metrów) oraz żółtymi strzałkami, ustawionymi zawsze
w jednym kierunku, na zachód – do katedry w Santiago de Compostella.
Jest ona odzwierciedleniem średniowiecznej drogi do Santiago de
Compostella w Hiszpanii i związana z pielgrzymowaniem do grobu św.
Jakuba. Trasa odtworzona w Polsce (z Sandomierza do Tyńca) jest
fragmentem Drogi św. Jakuba – europejskiej sieci szlaków pielgrzymich
prowadzących do grobu św. Jakuba w Santiago. Jest on jedną z odnóg Via
Regia. Długość trasy Sandomierz – Santiago de Compostella wynosi: 3242
km (przez Pragę) lub 3909 km (przez Wrocław). W 1993 r. drogi św. Jakuba
wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Warto nadmienić, że do
Santiago de Compostella dwukrotnie pielgrzymowała Jan Paweł II, a w 1989
r. zorganizował tan Światowe Dni Młodzieży.
Odpusty: św. Jakuba Apostoła – 25 lipca
Matki Bożej Szczaworyskiej – drugi dzień Zielonych Świąt Źródło: Diecezja Kielecka
Zapraszamy do galerii pod artykułem na fotorelację z wydarzenia.
Zdjęcia: Łukasz Chodór
