Spektakularnego odkrycia w Kazimierzy Wielkiej dokonali krakowscy archeolodzy prowadzący we współpracy z Instytutem Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego badania archeologiczne na stanowisku 12. Stanowisko zlokalizowane jest w bezpośrednim sąsiedztwie pradziejowego kurhanu położonego w parku miejskim.
Tegoroczna, trzecia już kampania pozwoliła przebadać kilka obiektów osadowych związanych ze społecznościami neolitycznymi oraz wczesnej epoki brązu, w których natrafiono na fragmenty ceramiki oraz kości zwierzęce.
Odkryto też obiekty sepulkralne datowane na schyłek młodszego okresu przedrzymskiego i okres rzymski, w tym dwa czworoboczne obiekty rowkowe, trzy groby szkieletowe oraz grób popielnicowy. Na obecnym etapie badań wydaje się, że najstarsze z nich są obiekty rowkowe pochodzące ze schyłku młodszego okresu przedrzymskiego.
Wyjątkowo prezentuje się unikatowy w skali kraju pochówek popielnicowy
wykorzystujący jako urnę naczynie wykonane ze stopu brązu, situlę. Jest
to naczynie importowane z terenu Imperium Rzymskiego, zaopatrzone w
ozdobne mocowanie uchwytu (zwane ataszami) w kształcie delfinów (forma
naczynia określona została jako typ Eggers 18). Takie naczynia na
terenie Polski są rzadkie - z obszaru kultury przeworskiej znanych jest
obecnie tylko siedem, zaś wykorzystanych jako urny cztery. Obok naczynia
złożono zmarłemu elementy uzbrojenia - miecz, umbo (środkowe okucie
tarczy), groty - bardzo silnie, rytualnie pogięte. Trudno na obecnym
etapie badań określić chronologię grobu. Naczynia typu Eggers 18
występują od młodszego okresu przedrzymskiego faza A2 (I w. p.n.e) i we
wczesnym okresie rzymskim (najliczniej w I wieku). Więcej informacji
dostarczyć mogą po przeprowadzeniu zabiegów konserwatorskich żelazne
elementy uzbrojenia.
Trzy groby szkieletowe (inhumacyjne) były zorientowane na osi północ południe, z głowami zwróconymi na południe (najprawdopodobniej wszystkie to groby kobiece). Ciała zmarłych złożone zostały w pozycji podkurczonej na boku. W przypadku dwóch grobów zwraca uwagę brak lub przemieszczenie kości górnej części ciała, co może wskazywać na praktykowanie zwyczaju wtórnego otwierania grobów i wyciągania części kości. W obu przypadkach w skład wyposażenia grobowego wchodziły naczynia o czarnych gładkich powierzchniach, które należy datować na wczesny okres rzymski. W trzecim grobie przy kościach pochowanej w nim osoby, na wysokości piersi znajdowała się podwójna kolia składająca się z paciorków szklanych, kamiennych i brązowych oraz kilku wisiorków. Na wysokości mostka i nad głową znajdowały się dwie identyczne, brązowe zapinki z podwiniętą nóżką (VI grupa Almgrena). Zestaw zabytków pozwala na datowanie grobu na początek młodszego okresu rzymskiego faza C1a (schyłek II wieku).
Odkryte zabytki poddane zostaną obecnie zabiegom konserwatorskim a następnie trafią do analizy naukowej Instytutu Archeologii UJ w Krakowie.
Badania finansowane były przez Świętokrzyskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Kielcach.
Foto: Joanna Zagórska-Telega, Anna Durazińska
Źródło: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Kielcach, Youtube Poza Kontekstem
