Jak rozpoznać barszcz Sosnowskiego?

Barszcz Sosnowskiego jest często mylony z wyrośniętym koprem, jednak różnice w wyglądzie obu roślin są znaczące. Przede wszystkim koper to roślina, która osiąga nie więcej niż 75 centymetrów wysokości, podczas gdy barszcz – w ciągu jednego sezonu – może osiągnąć wysokość do 4-5 metrów. Charakterystyczną cechą niebezpiecznej rośliny są białe kwiatuszki, które tworzą parasol o średnicy 50 centymetrów. Koper natomiast posiada malutkie, żółte kwiatuszki. Barszcz Sosnowskiego to bylina o łodygach pustych w środku, pokrytych w dolnej części fioletowymi plamkami, a także o liściach o średnicy około 150 centymetrów.

Dlaczego barszcz parzy?

Wszystkie części tej rośliny zawierają olejek eteryczny, który zawiera m.in. furanokumaryny. Te związki chemiczne chronią roślinę przed owadami i chorobami, ale stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego. Wysokie powinowactwo furanokumaryn do DNA człowieka sprawia, że łatwo łączą się z DNA komórek skóry, powodując ich obumieranie. Na skalę oparzenia ma wpływ ilość olejku, który miał kontakt ze skórą, oraz intensywność ekspozycji na światło (promienie ultrafioletowe przyspieszają i nasilają proces łączenia się furanokumaryn z DNA). Istotne jest również to, że furanokumaryny są emitowane do otoczenia, dlatego mogą osadzać się na skórze nie tylko w bezpośrednim kontakcie, ale także poprzez powietrze, co ma miejsce w upalne, wilgotne dni. Wdychanie olejków eterycznych może powodować bóle i zawroty głowy oraz nudności.

Pochodzenie i rozprzestrzenianie się barszczu Sosnowskiego

Barszcz Sosnowskiego pochodzi z Kaukazu, szczególnie z centralnej i wschodniej części. Naturalnie występuje także na północno-wschodnich krańcach Turcji. Do północno-zachodniej Rosji roślina trafiła w 1947 roku, gdzie – po kilkuletniej hodowli –została uznana za wartościową roślinę pastewną. Do Polski sprowadzono ją pod koniec lat 50-tych XX wieku jako obiecującą roślinę paszową. W kraju barszcz Sosnowskiego najchętniej uprawiany był na Podhalu, Podkarpaciu i Przegórzu Sudeckim. Po porzuceniu upraw gatunek zaczął rozprzestrzeniać się samorzutnie i od tego czasu jego liczebność i rozprzestrzenianie się bezustannie wzrasta.

Mapy występowania barszczu Sosnowskiego w całej Polsce oraz dodatkowe informacje na temat rośliny można znaleźć na stronie www.barszcz.edu.pl. Informacje tam zawarte zostały opracowane przez Pracownię Stosowanej Ekologii Roślin Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania w Warszawie.

Co zrobić, gdy spotkamy barszcz Sosnowskiego?

W przypadku zauważenia barszczu Sosnowskiego należy zachować ostrożność i unikać kontaktu z rośliną. Nie próbujmy jej samodzielnie usuwać, ponieważ jest to zadanie wymagające specjalistycznego sprzętu i środków ochrony. Najlepiej zgłosić obecność rośliny odpowiednim służbom komunalnym lub ochrony środowiska. W przypadku kontaktu z barszczem Sosnowskiego, należy natychmiast przemyć skórę wodą z mydłem i unikać nasłonecznienia, a w razie wystąpienia objawów poparzenia, skonsultować się z lekarzem.

Źródło: wrota-swietokrzyskie.pl, Harcerska Grupa Ratownicza Busko-Zdrój