Przekonanie o istnieniu czyśćca jest jednym z dogmatów wiary, ogłoszonym na soborze w Lyonie w 1274 r. Potwierdzono tę prawdę i szczegółowo wyjaśniono na Soborze Trydenckim (1545-1563) w odrębnym dekrecie o czyśćcu, w którym zaakcentowano dwie prawdy: istnienie czyśćca, jako pośmiertnej kary, oraz to, że możemy pomagać duszom czyśćcowym w skróceniu ich kary.

Katechizm Kościoła Katolickiego wyjaśnia, że "grzech ma podwójny skutek. Grzech ciężki pozbawia nas komunii z Bogiem, a przez to zamyka nam dostęp do życia wiecznego. Każdy grzech, nawet powszedni (...), wymaga oczyszczenia albo na ziemi albo po śmierci, w stanie zwanym czyśćcowym".

W związku z tym, jak uczy Kościół katolicki, istnieje konieczność modlitwy za zmarłych, by ulżyć ich cierpieniom.

Tradycja modlitwy za osoby zmarłe, które czekają na spotkanie z Bogiem w niebie, sięga czasów biblijnych. Pierwsze wzmianki o modlitwie i złożeniu ofiary przebłagalnej za tych, którzy odeszli z tego świata, są w Starym Testamencie.

Zgodnie z Kodeksem Prawa Kanonicznego, Kościół zaleca zachowanie
zwyczaju grzebania ciał zmarłych. Nie zabrania jednak kremacji, o ile
nie została ona wybrana z pobudek przeciwnych nauce chrześcijańskiej,
np. z braku wiary w ciała zmartwychwstanie czy z pogardy dla ciała
ludzkiego.

Ze względu na szacunek dla ludzkiego ciała
niedopuszczalne są także praktyki rozsypywania prochów zmarłych w
przestrzeni publicznej, jak również przechowywanie ich w domu. "Prochy
powstałe w wyniku kremacji powinny być z szacunkiem złożone w miejscu
świętym, którym jest cmentarz, zgodnie z przepisami liturgicznymi, stąd
też nie można ich przechowywać w innych miejscach nieprzeznaczonych do
pochówku.

Obchód Dnia Zadusznego zainicjował w 998 r. św. Odylon
(+1048) - czwarty opat klasztoru benedyktyńskiego w Cluny (Francja).
Praktykę tę początkowo przyjęły klasztory benedyktyńskie, ale wkrótce za
ich przykładem poszły także inne zakony i diecezje. W XIII w. święto
rozpowszechniło się na cały Kościół zachodni.